Saturatiemeting Pasgeborene

Saturatiemeting als screening op aangeboren hartafwijkingen

Alle onderstaande informatie is afkomstig van Stichting Hartekind . Bezoek de website!

Onderstaande informatie komt uit de informatiefolder voor ouders

De hartafwijking is de meest voorkomende aangeboren afwijking. Ongeveer een kwart van de kinderen geboren met een hartafwijking heeft een zogenaamde kritische hartafwijking. Als er niet medisch wordt ingegrepen, overlijden zij in de eerste levensmaand. Het vroegtijdig ontdekken is cruciaal om snel te kunnen ingrijpen. Op dit moment wordt nog ongeveer 30-40% van de kritische hartafwijkingen gemist tijdens de 20-weken echo. Na de geboorte zijn symptomen niet direct zichtbaar; die ontstaan meestal pas na een aantal dagen. Dan is het soms al te laat. Door het uitvoeren van een saturatiemeting* door alle eerstelijns verloskundigen op een aantal vaste momenten na de geboorte, kunnen 35 hartafwijkingen per jaar in Nederland worden opgespoord én 35 kinderlevens worden gered! En het is niet belastend voor het kind of de ouders!

* Een saturatiemeter meet het zuurstofgehalte in het bloed. Dit gebeurt op basis van infrarood licht en is snel en pijnloos.

Bekijk hier de video over de saturatiemeting

Van 1 juli 2015 tot 1 december 2016 is de POLAR-studie uitgevoerd in de regio’s
Leiden, Haarlem/Hoofddorp Amsterdam, Alkmaar en Purmerend in alle ziekenhuizen
en vrijwel alle verloskundigenpraktijken. Doel van deze studie was om te kijken of
door het meten van het zuurstofgehalte (saturatie) bij de pasgeborene aangeboren
hartafwijkingen die niet door de 20-weken echo waren gevonden alsnog vroeg na de
geboorte konden worden vastgesteld.
Aan de studie hebben destijds bijna 24.000 pasgeborenen deelgenomen. De uiteindelijke resultaten lieten zien dat een afwijkende waarde van het zuurstof inderdaad hartwijkingen en andere aandoeningen opgespoord konden worden en daarmee tijdig behandeling of observatie kon worden gestart.

De studieresultaten zijn tot op heden nog niet vertaald naar ‘standaard zorg’ in
Nederland, hier moet eerst een besluit vanuit de overheid voor komen. Uw
verloskundig zorgverlener heeft echter besloten om, in afwachting van dit landelijke
beleid, na de studie door te gaan met het uitvoeren van de saturatiemeting bij
pasgeborenen. Daarom wordt deze screening op aangeboren hartafwijkingen en
andere aandoeningen ook bij uw kindje aangeboden. In deze folder leest u meer
informatie over dit extra onderzoek.

Achtergrondinformatie
In Nederland worden ongeveer 180.000 kinderen per jaar geboren. Bij ongeveer
1.250 kinderen wordt een hartafwijking vastgesteld, waarvan 250 levensbedreigend.
De meeste aangeboren hartafwijkingen zijn gelukkig goed behandelbaar. Meestal is
hier wel een hartoperatie voor nodig.

Niet alle hartafwijkingen worden opgespoord
Tijdens de zwangerschap wordt de 20-weken echo uitgevoerd. Hiermee wordt in
deze regio bijna 70% van de hartafwijkingen opgespoord. Een deel van de
hartafwijkingen wordt echter onbedoeld gemist. Kort na de geboorte heeft een baby
vaak nog geen verschijnselen die wijzen op een hartafwijking. Hartafwijkingen
worden daardoor soms gemist of te laat herkend.

Opsporen van hartafwijkingen
Door een hartafwijking kan het zuurstofgehalte in het bloed dalen. Aan de baby zelf
is dit kort na de geboorte vaak nog niet te zien. Je kunt dit wel opsporen door het
zuurstofgehalte in het bloed te meten. Dat doe je met een saturatiemeter. In het
buitenland wordt een saturatiemeter al gebruikt om hartafwijkingen op te sporen. Dat
gebeurt in het ziekenhuis. In Nederland zijn de meeste kinderen een dag na de
geboorte echter al thuis of worden thuis geboren.

Opsporen van andere afwijkingen
Naast aangeboren hartafwijkingen zijn er ook andere aandoeningen die leiden tot
een te laag zuurstofgehalte. Baby’s met problemen met de longen of een infectie,
hebben bijvoorbeeld ook vaak een lager zuurstofgehalte in het bloed. Door het meten
van een zuurstofgehalte kunnen baby’s met deze aandoeningen ook eerder ontdekt
worden waardoor behandeling eerder kan worden gegeven.

Veel gestelde vragen (FAQ)
Wat is een saturatiemeter? Een saturatiemeter is een apparaat waarmee het
zuurstofgehalte in het bloed kan worden gemeten. Het apparaat wordt met een
bandje om pols en voet van uw kind geplaatst. Het meet met behulp van licht het
zuurstofgehalte in de kleine bloedvaatjes. Uw kind voelt er niets van.
Wie voert de meting uit? Als uw kind in het ziekenhuis geboren is, wordt de
zuurstofmeting door een arts, verloskundige of verpleegkundige gedaan. Als u thuis
bent bevallen, doet de verloskundige de meting.
Hoe wordt de screening uitgevoerd? Ongeveer een uur na de geboorte wordt het
zuurstofgehalte gemeten aan de rechter pols en één van de voeten van de baby. De
kans is groot dat de metingen goed zijn. Bij een goede meting wordt de test voor de
zekerheid herhaald op de 2e of 3e levensdag van uw baby. De uitslag is niet goed
als het zuurstofgehalte te laag is of als er een te groot verschil zit tussen de meting
van de pols en de voet.
Wat gebeurt er als de uitslag niet goed is? Een afwijkende meting hoeft niet direct te
betekenen dat uw kind een hartafwijking of andere aandoening heeft. Het kan ook
berusten op verkeerde meting, bijvoorbeeld door te koude handjes of voetjes of
teveel onrust van de baby, of het zuurstofgehalte is te laag om andere redenen. Uw
verloskundig zorgverlener zal naar alle waarschijnlijkheid de meting op een later
moment herhalen of, indien dat noodzakelijk wordt geacht, overleggen met een
kinderarts.
Wat gebeurt er anders of meer dan normaal? Normaal gesproken onderzoekt de
verloskundig zorgverlener de baby na de geboorte. Deze zuurstofmeting wordt nu
extra gedaan. In sommige ziekenhuizen en verloskundigenpraktijken wordt de
screening al standaard uitgevoerd bij alle pasgeborenen. Daarnaast zal tijdens de
kraamvisite op dag 2 of 3 de meting nogmaals worden herhaald. Het meten van de
zuurstof duurt hooguit enkele minuten
Is de meting veilig? De zuurstofmeting is niet gevaarlijk voor uw baby. Er zijn geen
risico’s bekend. De zuurstofmeting wordt reeds jaren gedaan bij zieke pasgeborenen
opgenomen in het ziekenhuis om ze goed in de gaten te houden.
Geeft de test 100% zekerheid? Het kan voorkomen dat het zuurstofgehalte van uw
kind afwijkend is, terwijl bij vervolgonderzoek geen hartafwijking gevonden wordt.
Ook is er een kleine kans dat de saturatiemeting niet afwijkend is, terwijl er toch wel
sprake blijkt te zijn van een aangeboren hartafwijking. Een goede uitslag geeft dus
geen 100% zekerheid dat uw kind niets aan het hart mankeert. U kunt contact op
nemen met uw huisarts als u twijfelt over de gezondheid van uw kind.